Upadek Ikara
Upadek Ikara

Stworzenie obrazu pt. Upadek Ikara, a z pewnością jego kompozycję, przypisuje się Pieterowi Brueglowi Starszemu. Obraz ten powstał w roku 1558, a jego temat, jak sam tytuł wskazuje, jest efektem inspiracji słynnym mitem o Ikarze i Dedalu.

Na pierwszy rzut oka, obraz nie ma wiele wspólnego z bohaterami mitu opisanego przez Owidiusza w „Metamorfozach”. Artysta przedstawił nam piękny pejzaż, na którym, jak się zdaje, chciał ukazać różnorodność i wielkość świata. Swoje zamierzenie uzyskał dzięki perspektywie  – malarz znajduje się dość wysoko, być może siedzi na jakiejś skale, z której rozpościera się przepiękny widok, na morze oraz okolice. Na pierwszym planie znajduje się rolnik, który orze w polu przy wysokim brzegu morza. Jest on absolutnie zaabsorbowany swoją pracą – zaobserwować można, że skupia się jedynie na wykonaniu swojego zadania. Nieco niżej, na planie drugim, przy brzegu morza, stoi pasterz ze swoim psem i pasącymi się owcami. Odwrócony jest on plecami do morza i oparty o kij pasterski patrzy wysoko w niebo – pochłonięty jest swoimi myślami i nie zwraca uwagi na to, co dzieje się wokół. Podobnie i pies, patrzy w tę samą stronę, co jego pan. Przy brzegu jest jeszcze jedna postać – rybak, z pochyloną głową, który zajęty jest jedynie wykonaniem swojej pracy. Na morzu widać mniejsze i większe statki, a w ich żagle dmie mocny wiatr. Na horyzoncie rzuca się w oczy piękne zachodzące słońce, wokół góry, a w oddali miasto portowe. Na obrazie tym, aż trudno zauważyć tonącego Ikara, którego jedynie nogi unoszą się ponad taflą. Wokół niego woda jest niespokojna, co świadczy, być może, o próbie jego ratowania się, jednak nikt, nawet rybak obok którego ta scena się rozgrywa, nie zwraca na to uwagi. Nie bez znaczenia na tym obrazie jest także kolorystyka, która bez wątpienia przyciąga uwagę – jest ona na przemian ciepła, zimna i znów ciepła. Obraz otwierają barwy jasne, nasycone kolory żółci, brązu oraz jasnej zieleni, w dalszej części barwy te zmieniają się na chłodniejsza zieleń, toń morską oraz biel skał. Horyzont natomiast to przede wszystkim znów żółć roztaczająca się wokół zachodzącego słońca.

Dlaczego Pieter Bruegel nie umieścił Ikara w centrum? Dlaczego żadna z postaci na obrazie go nie zauważyła? Być może dlatego, że tematem obrazu jest pejzaż – Ikar jest jedynie jego elementem. Obraz ten, może być odzwierciedleniem naszego życia, w którym spełniamy swoje role, ambicje, ciężko pracujemy i nie zawsze – tak jak Ikar- jesteśmy skazani na zwycięstwa, co nie oznacza zmiany codziennego porządku świata.

Styl malarski: malarstwo renesansowe

Gatunek malarski: malarstwo rodzajowe

Technika: olej na płótnie

Rok powstania: 1558

Ekspozycja: Królewskie Muzea Sztuk Pięknych w  Brukseli